Jeszcze kilka lat temu ta metamorficzna skała była w Polsce zupełnie nieznana, teraz zaskakująco szybko podbija nasze serca. Jej właściwości akumulacyjne nie mają sobie równych. Odporny na wodę, kwasy i środki chemiczne steatyt wytrzymałością przewyższa bowiem większość znanych nam kamieni. Jego surowe piękno i styl znalazły już uznanie producentów kominków, ale możliwości zastosowania sięgają o wiele dalej.
Czym właściwie jest?
Steatyt, zwany również kamieniem mydlanym, jest formą metamorficzną powstałą ze skał ultrazasadowych pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury. Jego podstawowym składnikiem jest talk wzbogacony magnezytem z domieszką innych minerałów. Zarówno jego barwa, jak i właściwości, mogą znacznie różnić się w zależności od składu. Najczęściej spotykana odmiana ma jasnoszare zabarwienie z ciemniejszymi żyłami. Może ona jednak zmieniać się na skutek utleniania podczas procesu obróbki. Pomimo jego niesamowitej wytrzymałości, która może przewyższać nawet właściwości granitu, steatyt charakteryzuje się delikatną i przyjemną w dotyku strukturą.
Wydobywany jest niemal na całym świecie, podobnie jak granit czy marmur. Wielotonowe bloki wycinane są ze skały macierzystej i następnie poddawane obróbce. Miękki kamień pochodzący z Australii, Ameryki Południowej czy Chin wykorzystywany był od wieków w sztuce jako materiał dla rzeźbiarzy.
Twardy steatyt ze złóż skandynawskich charakteryzuje się bardzo wysoką wytrzymałością, używany jest więc z powodzeniem jako budulec. W zależności od celu, do jakiego zechcemy go użyć, docenimy szerokie możliwości stosowania.
Steatyt w kominkach
Mieszkańcy krajów skandynawskich już przed wiekami poznali się na jego właściwościach grzewczych. Można z czystym sumieniem powiedzieć, że nie odkryto jeszcze lepszego akumulatora ciepła. Jednym ze światowych liderów w produkcji pieców steatytowych jest fińska firma Tulikivi. Piece tego producenta cechuje niewiarygodna ekonomiczność - wystarczy palić przez około 3 godziny, by cieszyć się ciepłem jeszcze 20 godzin po wygaszeniu paleniska.
Charakterystycznym dla steatytu zjawiskiem jest fakt, iż nigdy się nie przegrzewa, oddaje ciepło stopniowo, a jego temperatura na zewnątrz zawsze pozostaje bezpieczna. Wysoka wytrzymałość na uderzenia i niska (w stosunku do innych materiałów stosowanych do budowy kominków) kruchliwość czyni go idealnym materiałem na obudowę. Piece steatytowe działają na zasadzie radiacji, która uznawana jest za najbardziej przyjazny dla organizmu sposób ogrzewania. Ciepło rozchodzi się równomiernie po pomieszczeniu nie powodując nadmiernego przegrzania górnych partii ciała. Są idealnym rozwiązaniem dla alergików, ponieważ nie powodują ruchu powietrza i cząsteczek kurzu.
W kuchni
Steatyt znalazł szerokie zastosowanie w kuchni. Jego obojętność chemiczna sprawia, iż nie wchodzi w reakcję z żadnymi środkami chemicznymi, dzięki czemu nie wydziela substancji szkodliwych dla zdrowia. Jest więc bezpieczny w kontakcie z żywnością, co czyni go idealnym materiałem na blaty kuchenne. Nie bez znaczenia jest również jego odporność na wysokie temperatury, dzięki czemu możemy na nim bez obaw kłaść gorące naczynia.
Kamień wykorzystywany do produkcji blatów kuchennych poddaje się dodatkowo nacieraniu olejem mineralnym. Zabieg ten czyni go odporniejszym na zabrudzenia, nadając mu stylowe ciemne zabarwienie. Steatyt nie wchłania wody, jest materiałem nieporowatym, przez co całkowicie odpornym na zabrudzenia i plamy. W przeciwieństwie do innych kamieni stosowanych do produkcji blatów kuchennych, nie musimy się martwić o zarysowanie steatytu. Każdą rysę możemy usunąć drobnym papierem ściernym, a następnie przywrócić kamieniowi barwę stosując przez kilka dni nacieranie olejem mineralnym, aż do jej wyrównania. Steatyt jest całkowicie odporny na środki chemiczne, dzięki czemu możemy go czyścić dowolnymi detergentami, jednak zazwyczaj wystarcza mokra szmatka. Stosowany jest również do produkcji zlewów, a także naczyń i garnków.
Łazienki i sauny
To kolejne miejsce, do wykończenia którego idealnie nadaje się kamień mydlany. Jego doskonałe właściwości akumulacyjne znalazły zastosowanie przy budowie saun. Pomaga magazynować i równomiernie oddawać ciepło do otoczenia. Jego surowa barwa bardzo dobrze komponuje się z jasnym drewnem, nadając wnętrzu chłodny, skandynawski klimat. Steatyt, nawet mokry, nigdy nie będzie śliski, dlatego Tulikivi poleca go do wykańczania podłóg w łazienkach, zwłaszcza pod natryskami czy przed wanną.
Sztuka
Nie tylko w krajach skandynawskich rzeźbiarze używali steatytu. Znane są figurki indiańskie, chińskie czy afrykańskie wykonane z tego kamienia. Jednak najokazalszym dziełem sztuki, w którym go zastosowano, jest pomnik Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro. Ta 32-metrowa rzeźba autorstwa Paula Landowskiego (artysty polskiego pochodzenia) stała się wizytówką tego miasta. Stojący na szczycie ponad 700-metrowego wzniesienia Corcovado posąg został zbudowany we Francji i przewieziony do Rio dla uczczenia setnej rocznicy niepodległości Brazylii. Pomnik narażony na niesprzyjające warunki atmosferyczne miał na wieki zachować swój wygląd i oprzeć się zgubnemu wpływowi kwaśnych deszczy. Właśnie dlatego jego wierzchnia warstwa została zbudowana ze steatytu, który dzięki swojej obojętności chemicznej oraz odporności gwarantuje długowieczność monumentu.
Wydaje się, że nie ma ograniczeń w stosowaniu tego materiału. Wykłada się nim schody oraz ściany. Stosuje się go nie tylko do wnętrz, ale również jako bruk w ogrodach. Niektóre jego odmiany używane są w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Jest materiałem dla artystów, budowniczych i zdunów. Możliwości jego wykorzystania znane są od wieków, jednak wciąż zaskakują swoją różnorodnością. W Polsce jest materiałem rzadko stosowanym, lecz stopniowo zyskuje coraz więcej zwolenników.
)
