Fundusze unijne na finansowanie Odnawialnych Źródeł Energii

Dofinansowania te zawierają się w 4. celu tematycznym UE: Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach. W obecnej perspektywie kwota przeznaczona na ten cel to ponad 9 mld euro, w tym na: Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, ok. 1,2 mld euro.

­Dofinansowanie na inwestycje w OZE rozdzielone jest pomiędzy: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014–2020 (ok. 300 mln euro) i 16 programów regionalnych (ok. 900 mln euro). Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko dofinansowywał będzie inwestycje duże, o znaczeniu ponadregionalnym, a Regionalne Programy Operacyjne głównie energetykę prosumencką.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020

Inwestycje w OZE realizowane będą w ramach 1. Osi priorytetowej: Zmniejszenie emisyjności gospodarki.

W ramach osi priorytetowej 1. wsparcie uzyskają działania obejmujące m. in. zwiększenie efektywności wykorzystania energii pierwotnej, poprawę efektywności energetycznej sektora publicznego i mieszkaniowego (w tym zmniejszenie emisyjności) oraz obniżenie energochłonności przedsiębiorstw, zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Wspierany będzie również rozwój systemu inteligentnych sieci energetycznych na niskich i średnich napięciach, co w znacznym stopniu ułatwi również wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz przyczyni się do rozwoju energetyki prosumenckiej.

Działanie 1.1 – Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych

Poddziałanie 1.1.1 Wspieranie inwestycji dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej

Wsparcie skierowane będzie na realizację projektów inwestycyjnych dotyczących: budowy lub przebudowy jednostek wytwórczych, skutkujących zwiększeniem wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej.

W szczególności wsparcie obejmie budowę jednostek wytwarzania energii wykorzystujących energię:

• wiatru pow. 5 MWe¹,
• biomasę pow. 5 MWth²,
• biogaz pow. 1 MWe,
• wodę pow. 5 MWe,
• energię promieniowania słonecznego pow. 2 MWe,
• energię geotermalną pow. 2 MWth.

Dostępne środki z UE: 150 mln euro

Poddziałanie 1.1.2 Wspieranie projektów dotyczących budowy oraz przebudowy sieci umożliwiających przyłączanie jednostek wytwarzania energii z OZE

Wsparcie zostanie skierowane na projekty dotyczące budowy lub przebudowy sieci elektroenergetycznej, skutkującej zwiększeniem przepustowości infrastruktury elektroenergetycznej umożliwiającej przyłączanie nowych mocy wytwórczych z odnawialnych źródeł energii do sieci Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) lub sieci elektroenergetycznych Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (OSD) o napięciu 110 kV.

Dostępne środki z UE: 150 mln euro

Działanie 1.2 – Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach

W ramach działania 1.2. wsparcie skierowane będzie do dużych przedsiębiorstw w zakresie zastosowania rozwiązań przyczyniających się do optymalizacji gospodarowania energią oraz zwiększenia efektywności energetycznej, w tym wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

W ramach działania 1.2. przewiduje się wsparcie przebudowy lub wymiany urządzeń i instalacji technologicznych, energetycznych oraz oświetlenia budynków przedsiębiorstwa, hal produkcyjnych i terenu przedsiębiorstwa, a także elementów (lub całych) ciągów transportowych mediów (ciepło, chłód, woda, gaz ziemny, sprężone powietrze, powietrze wentylacyjne, energia elektryczna) oraz ciągów transportowych linii produkcyjnych skutkujących oszczędnością w zakresie zapotrzebowania na energię elektryczną, ciepło lub chłód). Przewiduje się także wsparcie systemów automatyki i monitoringu mediów energetycznych. Ponadto, gdy wynika to z przeprowadzonego audytu energetycznego przedsiębiorstwa, wsparciem może zostać objęta tzw. głęboka kompleksowa modernizacja energetyczna budynków, a także modernizacja/wymiana lokalnych źródeł ciepła na bardziej efektywne energetycznie (w tym wymiana na instalacje OZE).

Dostępne środki z UE: ok. 150 mln euro

Działanie 1.3 – Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach publicznych i mieszkaniowych

Wsparcie skierowane będzie na tzw. głęboką kompleksową modernizację energetyczną budynków użyteczności publicznej (w ramach poddziałania 1.3.1) oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych (w ramach poddziałania 1.3.2).

W budynkach mogą być stosowane instalacje OZE (o ile konieczność ich zastosowania wynika z uprzednio przygotowanego audytu energetycznego), które będą zapewniały przynajmniej częściowe pokrycie zapotrzebowania na energię w tych budynkach, pełniąc jednocześnie rolę demonstracyjną i edukacyjną.

Dostępne środki z UE: 391 mln euro

Regionalne Programy Operacyjne

Rozdzielone są one zgodnie z podziałem administracyjnym kraju na 16 programów wojewódzkich. Przewidują realizację założonych celów w rozbiciu na osie priorytetowe. W poszczególnych województwach różnią się one wielkością przeznaczonych środków i numerami działań, ale wszystkie zawierają dofinansowanie inwestycji w OZE.

Omówione zostaną na przykładzie Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2014–2020.

Dofinansowania do instalacji OZE realizowane będą w ramach 3. osi priorytetowej: Gospodarka niskoemisyjna.

Działanie 3.1 – Produkcja i dystrybucja energii ze źródeł odnawialnych

Poddziałanie 3.1.A Przedsięwzięcia, mające na celu produkcję energii elektrycznej i/lub cieplnej polegające na budowie oraz modernizacji (w tym zakup niezbędnych urządzeń) infrastruktury służącej wytwarzaniu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (w tym mikroinstalacji), takich jak:

a) energia wiatru (poniżej 5 MWe),

b) energia promieniowania słonecznego (poniżej 2 MWe/MWth),

c) biomasa (poniżej 5 MWth/MWe),

d) biogaz (poniżej 1 MWe),

e) energia spadku wody (wyłącznie na już istniejących budowlach piętrzących lub wyposażonych w hydroelektrownie, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnej drożności budowli dla przemieszczeń fauny wodnej (poniżej 5 MWe),

f) energia geotermalna (poniżej 2 MWth).

Poddziałanie 3.1.B Budowa, modernizacja sieci elektroenergetycznej (o napięciu SN i nn - poniżej 110kV) umożliwiająca przyłączanie jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego przez operatorów systemu dystrybucyjnego.

Dostępne środki z UE: 55 mln euro

Działanie 3.2 – Efektywność energetyczna w MŚP³

Poddziałanie 3.2.A Głęboka modernizacja energetyczna obiektów, w tym wymiana lub modernizacja źródła energii, mająca na celu zwiększenie efektywności energetycznej, poprzez zmniejszenie strat ciepła oraz zmniejszenie zużycia energii elektrycznej z ewentualnym uwzględnieniem OZE (z wyłączeniem źródeł w układzie wysokosprawnej kogeneracji i trigeneracji). Pod warunkiem że:

a) w przypadku wszystkich inwestycji efektem realizacji będzie oszczędność energii na poziomie nie mniejszym niż 25%,

b) w przypadku inwestycji w urządzenia do ogrzewania wsparcie:

może zostać udzielone na inwestycje w odnawialne źródła energii oraz w kotły spalające biomasę lub ewentualnie paliwa gazowe;

może zostać udzielone jedynie w przypadku, gdy podłączenie do sieci ciepłowniczej na danym obszarze nie jest uzasadnione ekonomicznie;

musi przyczyniać się do zmniejszenia emisji CO2 w odniesieniu do istniejących instalacji (o co najmniej 30% w przypadku zamiany spalanego paliwa) i innych zanieczyszczeń powietrza oraz do znacznego zwiększenia oszczędności energii.

Poddziałanie 3.2.B Wsparcie instalacji odzyskujących ciepło odpadowe zgodnie z definicją w dyrektywie 2012/27/UE.

Poddziałanie 3.2.C Zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwie (w tym modernizacja i rozbudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie).

W ramach powyższych kierunków wsparcia możliwa będzie realizacja działań towarzyszących w zakresie wdrożenia inteligentnych systemów zarządzania energią.

Warunkiem wstępnym realizacji inwestycji w ramach działania 3.2 będzie przeprowadzenie właściwej oceny potrzeb i metod osiągnięcia oszczędności energii, w sposób opłacalny, opartej na audycie energetycznym (w uzasadnionych przypadkach wraz ze zdjęciami termowizyjnymi), które posłużą weryfikacji faktycznych oszczędności energii oraz wynikających z nich wymiernych skutków finansowych dla przedsiębiorstwa.

Dostępne środki z UE: 32,4 mln euro

Działanie 3.3 – Efektywność energetyczna w budynkach użyteczności publicznej i sektorze mieszkaniowym

Poddziałanie 3.3.A – projekty związane z kompleksową modernizacją energetyczną budynków użyteczności publicznej i 3.3.B – mieszkalnych wielorodzinnych opartych o system zarządzania energią dotyczące m. in.:

• termomodernizacji obiektów (ocieplenie przegród, wymiana stolarki, likwidacja mostków cieplnych);
• modernizacji systemów grzewczych (wymiana i podłączenie do źródła ciepła, np. podłączenie/modernizacja przyłącza do sieci ciepłowniczej/chłodniczej, instalacja kotłów spalających biomasę oraz paliwa gazowe);
• modernizacji systemów wentylacji (w tym z odzyskiem ciepła), modernizacji i/lub instalacji systemów klimatyzacji;
• instalacji OZE - jeśli wynika z audytu (z wyłączeniem źródeł w układzie wysokosprawnej kogeneracji i trigeneracji) na potrzeby modernizowanych energetycznie budynków (dopuszcza się mikroinstalacje fotowoltaiczne o mocy równej zapotrzebowaniu w budynku;
• instalacja systemów monitoringu i zarządzania energią cieplną i elektryczną (termostaty, czujniki).

Ponieważ poprawne funkcjonowanie nowoczesnych systemów ogrzewania/chłodzenia wymaga świadomego ich użytkowania i często zmiany dotychczasowych zachowań, projekty powinny obejmować również element edukacyjny użytkowników docelowych. Nie powinien on się jednak ograniczać wyłącznie do technicznej instrukcji obsługi urządzeń (która powinna być zapewniona), ale powinien również odnieść się do szerszego kontekstu projektu, wskazując na jego walor ekologiczny.

Poddziałanie 3.3.C jako projekty demonstracyjne - publiczne inwestycje w zakresie budownictwa o znacznie podwyższonych parametrach charakterystyki energetycznej w budynkach użyteczności publicznej (budowa oraz modernizacja).

Przez podwyższone parametry charakterystyki energetycznej należy rozumieć takie, które pozwoliłyby na spełnienie co najmniej standardu NF 40 opracowanego przez Krajową Agencję Poszanowania Energii S.A.

Dostępne środki z UE: 151,5 mln euro

Podobne działania realizowane będą przez pozostałe 15 województw w ramach poszczególnych regionalnych programów operacyjnych. Różnice polegać mogą na numerach osi i działań, sformułowanych tytułach i kwotach przeznaczonych na dofinansowanie.

Konkursy do wszystkich opisanych działań rozpoczynają się pod koniec 2015 roku, a realizacja inwestycji możliwa będzie do 2022 roku. Wysokość dofinansowania do poszczególnych inwestycji zależeć będzie od województwa i rodzaju beneficjenta. Samorządy, organizacje pozarządowe mogą uzyskać od 50 do 85% dofinansowania, natomiast przedsiębiorcy od 30 do 70%.

Szczegóły dotyczące konkursów pojawiać się będą na stronach poszczególnych instytucji zarządzających. Główną stroną zbierającą wszystkie informacje o funduszach unijnych jest www.funduszeeuropejskie.gov.pl.